Slownik-norweski.pl
Lekcja 8
W tej lekcji nauczysz się:
W zakresie słownictwa
- Dni tygodnia/miesiące/pory roku
- Pogoda
- Czas wolny / sport
W zakresie gramatyki:
- Liczebniki porządkowe
- Daty
- Czasowniki modalne / bezokolicznik
Popatrz na kalendarz Thomasa i posłuchaj dialogu
T:Adrian, du er flink med datamaskiner, ikke sant?
A:Det kan man si.
T:Jeg har problemer med å installere en ny programvare.
A:Hva slags programvare?
T:En programvare for arkitekter.
A:Jeg skjønner. Jeg kan komme og se på det. Når har du tid? Mandag kanskje?
T:Nei, på mandag har jeg en time hos tannlegen klokka halv seks.
A:Hva med tirsdag?
T:På tirsdag handler jeg mat med kona mi. Men onsdag er OK.
A: Fint, da kommer jeg på …
T: Nei…………på onsdag spiller jeg basketball med min venn Bjørn.
A:Hva gjør du på torsdag?
T:Ingenting, egentlig
A:Er du sikker? Da kommer jeg på torsdag. Er klokka 6 OK?
T:Ja.
Det kan man si.
Można tak powiedzieć.
installere en programvare
zainstalować oprogramowanie
hva slags
jaki, jakiego typu
jeg skjønner
Rozumiem.
tid
czas
en time
tutaj:wizyta
en lege
lekarz
en tannlege
dentysta
ingenting
nic
egentlig
właściwie
DNI TYGODNIAponiedziałek
mandag
wtorek
tirsdag
środa
onsdag
czwartek
torsdag
piątek
fredag
sobota
lørdag
niedziela
søndag
Powtórz dni tygodnia, słuchając piosenki.Dni tygodnia zaczynają się od 0:32, ale na tym etapie kursu powinno udać się też wyłapać kilka innych znanych już słówek. Uwaga - to jest reklama i bardzo wpada w ucho :)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
A:For et vær! Det er så varmt!
K:Ja. Sola Skinner, det blåser en lett vind. Nydelig.
A:Liker du å svømme?
K:Det liker jeg veldig godt. Og du? Kan du svømme?
A:Ja, naturligvis. Men jeg foretrekker å sykle eller løpe.
K:Jeg liker også det men foretrekker vintersport.
A:Du kommer jo fra Lillehammer.
K:Ja. Uansett er jeg født på vinteren – i desember. Og du, liker du vinteren?
A:Jeg liker alle årstider.
K:Har du ikke yndlingsmåned?
A:Mai kanskje.
***
A:Thomas, hvilken årstid liker du best?
T:Jeg liker våren.
A:Liker du vintersport?
T:Nei. Jeg liker ikke snø. Om vinteren fryser jeg. Man må ta på seg så mye klær.
A:Hva gjør du på fritiden om vinteren?
T:Jeg sitter hjemme med varm te og leser. Jeg går også på kino og på konserter.
A:Driver du ikke med sport?
T:Jeg spiller basketball. Det kan man heldigvis spille inne.
For et vær! |
Ale pogoda! |
|
Sola skinner |
słońce świeci |
|
skinne |
świecić |
|
svømme |
pływać |
|
foretrekke |
woleć |
|
sykle |
jeździć na rowerze |
|
løpe |
biegać |
|
vintersport |
sporty zimowe |
|
mest |
najbardziej |
|
uansett |
poza tym |
|
født |
urodzony |
|
yndlings- |
ulubiony |
|
årstid |
pora roku |
|
alle |
wszystkie |
|
en vår |
wiosna |
|
en vinter |
zima |
|
snø |
śnieg |
|
fryse |
marznąć |
|
drive med sport |
uprawiać sport |
|
heldigvis |
na szczęście |
|
inne |
wewnątrz |
|
Liczebniki porządkowe tworzymy poprzez dodanie do liczebnika głównego końcówki –ENDE, lub brakujących liter, tak by liczebnik kończył się na –ENDE. Wyjątek stanowią liczebniki 1-6, 11, 12, 100, 1000 (patrz tabela)
1 |
første |
|
2 |
annen, annet, andre |
|
3 |
tredje |
|
4 |
fjerde |
|
5 |
femte |
|
6 |
sjette |
|
7 |
sjuende / syvende |
|
8 |
åttende |
|
9 |
niende |
|
10 |
tiende |
|
11 |
ellevte |
|
12 |
tolvte |
|
13 |
trettende |
|
14 |
fjortende |
|
15 |
femtende |
|
16 |
sekstende |
|
17 |
syttende |
|
18 |
attende |
|
19 |
nittende |
|
20 |
tjuende / tyvende |
|
30 |
trettiende / tredevte |
|
40 |
førtiende |
|
50 |
femtiende |
|
60 |
sekstiende |
|
70 |
syttiende |
|
80 |
åttiende |
|
90 |
nittiende |
|
100 |
hundrede |
|
1000 |
tusende |
|
Tworząc liczebniki porządkowe w przedziale 21-99, odmieniamy tylko rząd jedności
21- tjueførste
54- femtifjerde
Można też tworzyć liczebniki porządkowe w oparciu o alternatywny sposób podawania liczebników 21-99
25 – femogtyvende
DATY
Rok podajemy, wstawiając najpierw ilość setek, później dziesiątek. Używamy liczebników głównych. Wszystko zapisujemy razem.
1953- nittenfemtitre
1892- attennittito
1984- nittenåttifire
Powyżej roku 2000 rok podajemy tak jak normalne liczby
2012- to tusen og tolv
2020 - to tusen og tjue
Przy podawaniu dnia miesiąca używamy liczebników porządkowych.
3.05 – den tredje mai
12.09 – den tolvte september
Również miesiąc można zastąpić liczebnikiem porządkowym (dodajemy wtedy i)
3.05 – den tredje i femte
12.09 – den tolvte i niende
MIESIĄCE
styczeń |
januar |
|
luty |
februar |
|
marzec |
mars |
|
kwiecień |
april |
|
maj |
mai |
|
czerwiec |
juni |
|
lipiec |
juli |
|
sierpień |
august |
|
wrzesień |
september |
|
październik |
oktober |
|
listopad |
november |
|
grudzień |
desember |
|
Powiązany test interaktywny: daty - rozumienie ze słuchu..» rozwiąż test interaktywny
Posłuchaj, jak Thomas opowiada o trzech norweskich świętach. Nie przejmuj się, że nie zrozumiesz wszystkiego. Postaraj się tylko wyłapać nazwy tych świąt, ich daty oraz rok, w którym Norwegia uzyskała swoją pierwszą konstytucję.
ODPOWIEDŹ
BEZOKOLICZNIK
Po niektórych czasownikach może być użyty kolejny czasownik. Do tej grupy należą przede wszystkim czasowniki modalne.
czasownik modalny (bezokolicznik) |
czasownik modalny w formie osobowej |
tłumaczenie |
kunne |
kan |
móc, potrafić |
måtte |
må |
musieć |
ville |
vil |
chcieć |
burde |
bør |
mieć powinność |
Czasownik występujący po czasowniku modalnym jest zawsze w bezokoliczniku
Jeg kan svømme. (Potrafię pływać)
Han kan hjelpe meg. (On może mi pomóc)
Du må prøve. (Musisz spróbować)
Vi bør snakke med ham. (Powinniśmy z nim porozmawiać)
Również po wielu innych czasownikach może stać kolejny czasownik. Jest on wtedy użyty w pełnym bezokoliczniku (z å).
Jeg elsker å svømme. (Kocham pływać.)
Jeg liker å lese. (Lubię czytać.)
Han begynner å løpe. (On zaczyna biec.)
Hun prøver å finne jobb. (Ona próbuje znaleźć pracę)
Użyj bezokolicznika z å lub bez
Powiązany test interaktywny: bezokolicznik (1).» rozwiąż test interaktywny
Wybierz odpowiedni czasownik
Powiązany test interaktywny: bezokolicznik (2).» rozwiąż test interaktywny
POWTÓRKA Powiązany test interaktywny: Powtórka - lekcja 8.» rozwiąż test interaktywny